Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các quốc gia, khu vực ngày càng tăng tính phụ thuộc lẫn nhau, dẫn đến nhu cầu đẩy mạnh và mở rộng hợp tác kinh tế.

Tại Seoul (Hàn Quốc), tháng 1/1989, Australia đã nêu ý tưởng thành lập một diễn đàn tư vấn kinh tế cấp Bộ trưởng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, với mục đích phối hợp hoạt động của các chính phủ nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế ở khu vực và hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương.

Các nền kinh tế ven bờ Thái Bình Dương, gồm Brunei, Canada, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Philippines, Singapore, Thái Lan và Mỹ, đã bày tỏ ủng hộ ý tưởng của Australia.

Nhóm họp tại Canberra (Australia), tháng 11/1989, 12 nền kinh tế nêu trên quyết định thành lập Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), trở thành các thành viên sáng lập APEC.

Trung Quốc, Đài Bắc-Trung Hoa và Hồng Công, Trung Quốc tham gia APEC năm 1991. Mexico và Papua New Guinea gia nhập năm 1993. Chile gia nhập vào năm 1994. Peru, Nga và Việt Nam trở thành thành viên APEC năm 1998.

Đây chính là chuỗi giao thông trọng điểm liên kết 3 trung tâm kinh tế, chính trị, khu du lịch lớn của miền bắc Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. 

Tại cuộc họp ở Bogor (Indonesia) năm 1994, các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC đã thông qua Mục tiêu Bogor. Đây là dấu mốc quan trọng trong lịch sử hình thành và phát triển của APEC.

Theo Mục tiêu Bogor, các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC khẳng định quyết tâm theo đuổi mục tiêu tự do hóa thương mại và đầu tư. Tính đến trình độ phát triển khác nhau giữa các thành viên, Mục tiêu Bogor đặt thời hạn hoàn thành vào năm 2010 đối với các thành viên phát triển và năm 2020 đối với các thành viên đang phát triển.

Mục tiêu Bogor trở thành định hướng cho hợp tác APEC và đưa Diễn đàn dần trở thành một khu vực tự do hóa thương mại và đầu tư hàng đầu trên thế giới. Mục tiêu Bogor đã truyền cảm hứng cho các thành viên APEC kiên định theo đuổi mục tiêu phát triển kinh tế thông qua mở cửa thương mại và tạo thuận lợi cho các dòng đầu tư trong khu vực.

Thương mại và đầu tư:

Để bảo đảm châu Á-Thái Bình Dương tiếp tục là khu vực kinh tế năng động và kết nối nhất thế giới, APEC khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ để xây dựng một môi trường thương mại và đầu tư tự do, mở, công bằng, không phân biệt đối xử, minh bạch và ổn định.

APEC khẳng định ủng hộ các quy định đã được thống nhất của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) nhằm thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương hoạt động hiệu quả và các dòng chảy thương mại quốc tế ổn định và dễ dự đoán.

APEC tiếp tục thúc đẩy các Mục tiêu Bogor và liên kết kinh tế khu vực theo định hướng thị trường, trong đó có thực hiện chương trình nghị sự về xây dựng Khu vực thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương (FTAAP), góp phần củng cố các cam kết khu vực theo tiêu chuẩn cao và toàn diện. Bên cạnh đó, APEC đẩy mạnh kết nối, các chuỗi cung ứng bền vững và hoạt động kinh doanh có trách nhiệm.

Đổi mới và số hóa:

Nhằm giúp tất cả người dân và doanh nghiệp tham gia và phát triển trong một nền kinh tế toàn cầu được kết nối chặt chẽ, APEC thúc đẩy xây dựng môi trường thuận lợi, trong đó có việc bảo đảm định hướng thị trường và sự phát triển của kinh tế số và đổi mới sáng tạo.

APEC thúc đẩy cải cách cơ cấu và các chính sách kinh tế đúng đắn để thúc đẩy đổi mới sáng tạo cũng như nâng cao năng suất và tính năng động. APEC tăng cường cơ sở hạ tầng số, đẩy nhanh chuyển đổi số, thu hẹp khoảng cách số, đồng thời hợp tác để tạo thuận lợi lưu chuyển dữ liệu và củng cố niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp đối với giao dịch số.

Tăng trưởng mạnh mẽ, cân bằng, an toàn, bền vững và bao trùm:

Để bảo đảm châu Á-Thái Bình Dương có khả năng chống chịu trước các cú sốc, các cuộc khủng hoảng, đại dịch và các trường hợp khẩn cấp khác, APEC thúc đẩy tăng trưởng có chất lượng, mang lại lợi ích cụ thể, nâng cao sức khỏe và cuộc sống ấm no cho tất cả người dân, trong đó có các doanh nghiệp vừa và nhỏ và siêu nhỏ, phụ nữ và các nhóm có tiềm lực kinh tế chưa được khai thác.

Nhằm trang bị tốt hơn cho người dân các kỹ năng và tri thức cho tương lai, APEC tăng cường phát triển nguồn nhân lực toàn diện và hợp tác kinh tế-kỹ thuật. APEC thúc đẩy các chính sách, hợp tác và tăng trưởng kinh tế nhằm hỗ trợ các nỗ lực toàn cầu trong giải quyết tổng thể mọi thách thức về môi trường, vì một hành tinh bền vững.

Nhằm duy trì vị thế đặc biệt của APEC là diễn đàn hợp tác kinh tế khu vực hàng đầu, là vườn ươm ý tưởng hiện đại và hiệu quả, APEC tiếp tục cải cách thể chế APEC thông qua quản trị tốt và gắn kết với các bên liên quan.

Kể từ khi thành lập năm 1989, qua hơn 30 năm hình thành và phát triển, APEC tiếp tục khẳng định là cơ chế liên kết kinh tế khu vực hàng đầu, khởi xướng và đi đầu thúc đẩy xu thế tự do hóa kinh tế, thương mại và đầu tư trong khu vực và trên thế giới, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở châu Á-Thái Bình Dương.
Để chuẩn bị cho APEC bước vào giai đoạn phát triển mới trong bối cảnh thế giới đang chuyển biến nhanh và sâu sắc dưới tác động của cách mạng công nghệ 4.0, APEC đang triển khai các chiến lược, chương trình hợp tác lớn gồm: Chương trình nghị sự tăng cường về cải cách cơ cấu; Lộ trình cạnh tranh dịch vụ đến năm 2025, Kế hoạch kết nối tổng thể đến năm 2025; Chương trình nghị sự phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính, xã hội đến năm 2030; Khuôn khổ phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số đến năm 2025; Lộ trình La Serena về phụ nữ và tăng trưởng bao trùm đến năm 2030.
Năm 2020, các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC thông qua Tầm nhìn APEC đến năm 2040 về xây dựng khu vực châu Á-Thái Bình Dương mở, năng động, tự cường và hòa bình, vì sự thịnh vượng của tất cả người dân và các thế hệ tương lai. Để thực hiện Tầm nhìn, APEC thúc đẩy ba trụ cột hợp tác về thương mại và đầu tư; đổi mới và số hóa; tăng trưởng mạnh mẽ, cân bằng, an toàn, bền vững và bao trùm. Tầm nhìn tiếp tục khẳng định các nguyên tắc tự nguyện, đồng thuận và không ràng buộc, hợp tác trên cơ sở bình đẳng, chia sẻ trách nhiệm, tôn trọng lẫn nhau và vì lợi ích chung.
Năm 2021, các nhà lãnh đạo APEC thông qua Kế hoạch hành động Aotearoa đề ra các mục tiêu và hành động cụ thể nhằm triển khai Tầm nhìn APEC đến năm 2040 với ba phần chính. Theo đó, APEC đề ra mục tiêu, cam kết hành động của từng nền kinh tế và cam kết hành động chung đối của APEC với ba trụ cột hợp tác của Tầm nhìn. APEC đề xuất nâng cao hiệu quả hoạt động của Diễn đàn trong vai trò là một thể chế với các mục tiêu cụ thể đến năm 2025. APEC rà soát kết quả thực hiện và đổi mới kế hoạch hành động.